Το σύνδρομο της προσωπολατρίας...

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, βγαίνοντας προχθές το βράδυ από το Μέγαρο Μαξίμου, έμοιαζε πολύ θυμωμένος με όλους εμάς που, καρφωμένοι μπροστά στους δέκτες μας, κρεμόμασταν από τα χείλη του. Πρέπει, μας υπενθύμισε, η δόση να εκταμιευθεί το συντομότερο και για να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος, εκείνος και οι υπόλοιποι συζήτησαν επί μακρόν, ενώ εμείς χουζουρεύαμε στους καναπέδες μας ρουφώντας αμέριμνοι τα τερψιλαρύγγιά μας. Κατόπιν, για να καθησυχάσει τις ανησυχίες μας και να αναπτερώσει το ηθικό μας υποσχέθηκε πως αυτήν την κυβέρνηση δεν πρόκειται να τη χαρίσει σε κανέναν. Βέβαιος, δε, πως έχει αγγίξει την καρδιά μας, άδραξε την ευκαιρία να μας ανοίξει και τη δική του και να μας ανακοινώσει ότι προσβάλλεται όταν ακούει μερικούς να λένε ότι θέλει να γίνει αντιπρόεδρος. Απόδειξη ότι τον αδικούν είναι ότι ήταν αντιπρόεδρος και έφυγε για να γίνει πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Κι αυτός ενδιαφέρεται για το ΠΑΣΟΚ διότι το ΠΑΣΟΚ είναι παράγων σταθερότητας σε μια Ευρώπη νευρική και επικίνδυνη για τον εαυτό της.

 Ο διδακτικός του λόγος διήρκεσε μερικά λεπτά και συνοδεύτηκε και από εξαγωγή ηθικού διδάγματος. Κάτι είπε για ΕΕΤΗΔΕ και τον φόρο των ακινήτων, που δεν κατάλαβα αν θα μειωθούν ή θα αυξηθούν, πάντως κάτι θα κάνουν προοδευτικά. Δεν είναι πρώτη φορά που δεν καταλαβαίνω σε ποιο συμπέρασμα καταλήγουν οι δημηγορίες του Ευάγγελου Βενιζέλου. Με παρασύρει σε τέτοιο βαθμό η χειμαρρώδης ρητορεία του, ενισχυμένη και από το ύφος του ανθρώπου που είναι βέβαιος πως όλοι κρέμονται από τα χείλη του με αποτέλεσμα να αδιαφορώ για το «διά ταύτα» της στρατηγικής του. Υποθέτω ότι ώς έναν βαθμό θύμα της ίδιας μαγείας πέφτει και ο ίδιος. Χωρίς βεβαίως να αποκλείω το ενδεχόμενο ότι, επειδή είναι άνθρωπος έξυπνος και καλλιεργημένος, χρησιμοποιεί τη δεινότητά του για να αποκρύψει από τους αντιπάλους του την επόμενη κίνησή του. Ενίοτε, δε, σου δίνει την εντύπωση πως την κρύβει τόσο καλά, που ξεχνάει και ο ίδιος πού την έβαλε.

 Πολλοί αποδίδουν την αυτοπεποίθηση του Ευάγγελου Βενιζέλου στον χαρακτήρα του και στην επαγγελματική του ιδιότητα. Ως γνωστόν, οι συνταγματολόγοι, ώσπου να παραδώσουν τη σκυτάλη της αληθείας στους οικονομολόγους, λειτούργησαν λίγο ώς πολύ σαν τις μούσες της δημοκρατίας. Αυτοί γνώριζαν καλύτερα από όλους το παρελθόν της και αυτοί κατά συνέπεια μπορούσαν να προδιαγράψουν με σαφήνεια το μέλλον της. Ο συνδυασμός του συνταγματολόγου με την ηγεμονική προσωπικότητα είναι φυσικό να παράγει την απόλυτη αναντιστοιχία ανάμεσα στο υφολογικό και το πραγματικό πολιτικό εκτόπισμα. Οχι και τόσο παράδοξο θα μου πείτε, για τα μέρη μας. Εξάλλου, όλα έγιναν τόσο γρήγορα. Ηθελε να γίνει αρχηγός ενός μεγάλου κόμματος και όταν πια έφτασε η πεπρωμένη ώρα για να επιτύχει τον σκοπό του, το αντικείμενο του πόθου του το είχε εξαφανίσει ο αντεραστής του. Παρ’ όλα αυτά δεν αρκεί η ψυχολογία για να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο Βενιζέλος. Διότι υπάρχει και το σύνδρομο της προσωπολατρίας, η βεβαιότητα πως ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ είναι λαοφίλητος, επειδή το ΠΑΣΟΚ είναι η ίδια η καρδιά του λαού, ασχέτως αν αυτός ο λαός τού έχει γυρίσει την πλάτη και φτύνει στον κόρφο του. Κληροδοτημένο από τον αείμνηστο ιδρυτή του, το σύνδρομο χτύπησε προσωπικότητες όπως ο Ακης Τσοχατζόπουλος ή ο Κίμων Κουλούρης, με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα για τους ίδιους. Ο Ακης ειδικά, ακόμη και σήμερα, όταν απολογείται, σου δίνει την εντύπωση πως ακούει, όπως η Ιωάννα της Λωρραίνης, τη φωνή του περιούσιου λαού του. Θυμάμαι ακόμη το βράδυ της εκλογής του Γεωργίου Ανδρέα, ο οποίος αγκάλιαζε με τα χέρια του το πλήθος που τον επευφημούσε φωνάζοντας «Ανδρέα, ζεις, εσύ μας οδηγείς».

 Χωρίς να ξεχνάμε πως το ίδιο σύνδρομο διακατέχει και τους εξ αγχιστείας κληρονόμους, όπως ο κ. Τσίπρας.

ΠΗΓΗ  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ