του Nικου Kωνστανταρα
Ισως είναι φυσικό τώρα που διανύουμε την κρίση να βλέπουμε την απήχηση ακραίων πολιτικών θέσεων, την άνοδο ομάδων που βασίζουν τη δύναμή τους στην απόλυτη άρνηση της πραγματικότητας. Ολες οι κοινωνίες, όταν πιέζονται αρκετά, είναι ικανές να γεννήσουν ακραία σχήματα τα οποία καθορίζουν μετά την πορεία τους. Αλλά στην περίπτωσή μας, τα τέρατα δεν γεννήθηκαν ξαφνικά λόγω της διάλυσης ενός πολιτικού και οικονομικού συστήματος – οι δυναμικές που καλλιεργούν την ακραία συμπεριφορά προϋπήρχαν της κρίσης. Τώρα, όμως, τα άκρα ενώνονται, ενώ η μέση συρρικνώνεται.
Κορυφαία ανάμεσα σε αυτές τις καταστροφικές και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές είναι ο θαυμασμός (έστω η ανοχή) για τη σύγκρουση. Μας διεγείρει η δράση, η απαίτηση, η επίθεση, η αυτοθυσία. Είναι λεβεντιά να αρνείσαι την πραγματικότητα, υποταγή να συμβιβάζεσαι με αυτήν στην προσπάθεια να αντιμετωπίσεις προβλήματα. Σε αυτό μας έχουν παρασύρει δύο πολύ ισχυρά ρεύματα: το ένα είναι η Ιστορία, η οποία είναι γεμάτη από ηρωικές θυσίες σε καιρούς όπου ήταν πολύ επικίνδυνο, αλλά και καθήκον να αναμετρηθεί κανείς με την πραγματικότητα.
Το άλλο ρεύμα τροφοδοτείται από το πρώτο, αλλά, στην ουσία, το υπονομεύει. Είναι αυτό του βολέματος και της άρνησης της πραγματικότητας, αυτό που ζήσαμε στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες. Στη γαλήνη και την ευημερία που προσέφερε η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, πολλοί θέλησαν να μιμηθούν τους ήρωες του ένδοξου παρελθόντος – εκ του ασφαλούς, χωρίς κίνδυνο για τη ζωή ή την ελευθερία τους.
Μέσα σε συνθήκες ασφάλειας και ανοχής, μπορούσαμε να απαιτούμε όλοι τα μέγιστα, χωρίς να μαθαίνουμε να δεχόμαστε την άρνηση, χωρίς να χρειάζεται να λογαριάσουμε ότι για να πετύχουμε εμείς κάτι παραπάνω, κάποιος άλλος θα στερηθεί.
Τα δάνεια, το πελατειακό πολιτικό σύστημα και η γενικευμένη ανομία οδήγησαν στην ψευδαίσθηση ότι όλοι μπορούσαν να έχουν ό,τι ζητούσαν. Ετσι έγινε καθήκον να απαιτούμε τα πάντα. Χειρότερο, όμως, είναι ότι δεν μάθαμε να λειτουργούμε στον πραγματικό κόσμο – της προσπάθειας, της επιμονής, της αντιμετώπισης του άλλου ως ίσου.
Σήμερα δεν στερούμαστε μόνο χρήματα και την αίσθηση ασφαλείας, αλλά στερούμαστε και τα όπλα να διαχειριστούμε τις επικίνδυνες δυνάμεις που αναπτύσσονται μέσα στην κοινωνία. Από την ψευδαίσθηση ότι είμαστε κυρίαρχοι του παιχνιδιού, τώρα βολοδέρνουμε ανάμεσα στις επιταγές των δανειστών, τον φόβο των «κεντρώων» πολιτικών κομμάτων και την «ηρωική» οργή των άλλων. Σαν να μην είναι καθήκον μας να βρούμε λύσεις – λύσεις που, εκ των πραγμάτων, βρίσκονται κάπου στον μεσαίο χώρο, ανάμεσα στη διένεξη και την παθητικότητα.
Για να βγούμε από την κρίση θα πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό που μας παγιδεύει σε αυτοκαταστροφικές διενέξεις είναι η ανικανότητά μας να δούμε τον έντιμο συμβιβασμό ως πολύτιμο μέσο επιβίωσης –ως εργαλείο–, όχι ως τέλος, όχι ως ήττα.
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου