Tου Kωστα Λεονταριδη
Το παρελθόν της πατάτας έχει βαθιές ρίζες με διδακτικές «ταξικές» ιστορίες.
Χρήσιμη ακόμα κι όταν την πιάνουμε στο στόμα μας μεταφορική αδεία.
Κρατάει καυτή πατάτα λέμε για εκείνον που αντιμετωπίζει ζόρια ή πέταξε την καυτή πατάτα από τα χέρια του για κάποιον που δεν αντέχει ευθύνες και τις μεταθέτει σε άλλους.
Αλλά και το στόμα ενός καθ’ έξιν φαφλατά γίνεται υδροβόρο χωράφι όπου ευδοκιμούν πατάτες.
Είδαν 500 χρόνια πριν οι κονκισταδόρες τους Αζτέκους, Ινκας και λοιπούς ιθαγενείς εθισμένους στη πατατοφαγία, δοκίμασαν, ξετρελάθηκαν κι έγιναν οι πρώτοι μεσάζοντες.
Οι Αγγλοι πιστώνουν στον δαιμόνιο σερ Φρανσις Ντρέικ την άφιξη της πατάτας στην Ευρώπη, όπου, αν και προϊόν προέλευσης απολίτιστων, κατέκτησε τα πιάτα των χριστιανικών λαών ως δώρο αληθινού Θεού.
Η πρόνοια του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν διαβατήριο για να μάθουν οι ελεύθεροι Ελληνες τι εστί πατάτα.
Αμέσως μετά την άφιξή του, ο Κυβερνήτης ζήτησε να σταλούν «φορτία γεωμήλων», να γίνει σπορά στα χωράφια, να ξεπεινάσει ο κόσμος, παρακάλεσε και φιλέλληνες να στείλουν πατάτες.
Ο θρύλος διάνθισε το εγχείρημά του: ο Καποδίστριας διέταξε ενόπλους να φυλάνε τις πατάτες σαν να ήταν χρυσάφι, ώστε να εξοστρακιστεί η δυσπιστία των γηγενών απέναντι στο καινούργιο.
Να τι έγραφε, αρχές του 1828, εφημερίδα της εποχής:
«Η φύτευση πατάτας ήνοιξεν εις τους πτωχούς βέβαιον και φιλάνθρωπον καταφύγιον της αθλιότητος και της δυστυχίας των».
Ενα διατροφικό κίνημα μόλις είχε γεννηθεί στην Ελλάδα, πριν ακόμα η μαρξιστική μέθοδος διύλισης των κοινωνικών-οικονομικών συνθηκών καταστεί εργαλείο ανάλυσης και σκέψης.
Δύο αιώνες μετά, το συνεπές στο ξεμπρόστιασμα συνωμοσιολόγων ΚΚΕ (το έχων και μακρά εσωτερική πείρα), αφού αρχικώς ερμήνευσε το νυν κίνημα της πατάτας ως ανήθικη εκστρατεία προπαγάνδας για την εξαπάτηση του λαού και αποπροσανατολισμού των φτωχών παραγωγών, κατόπιν σέρβιρε τον πουρέ:
«Η προσπάθεια του λαού να δώσει λύση σε συνθήκες κρίσης στο πρόβλημα της διατροφής του, αποτελεί σημαντικό παράγοντα της πάλης του», απεφάνθη.
Και παπάδες και ζευγάδες.
Πάντως, μακράν το ιστορικά ισχυρότερο εθνικό τράνταγμα λόγω πατάτας το έζησε η Ιρλανδία.
Στα μέσα του 19ου αιώνα, η καταστροφή της σοδειάς έφερε λιμό και μαζική μετανάστευση.
Ρήμαξε η χώρα.
Εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί, ένα εκατομμύριο έφυγαν στις ΗΠΑ, πάνω από 300.000 πήγαν στην Αγγλία.
Ο Ενγκελς γράφει για τους τελευταίους:
«…λίγο τους απασχολούν τα ρούχα τους, αρκεί να συγκρατεί τα κουρέλια τους μια κλωστή, αγνοούν τη χρήση παπουτσιών τρέφονται αποκλειστικά με πατάτες…».
Ολα τα παραπάνω γίνονται νοητές ψηφίδες στους «Πατατοφάγους», τον πίνακα του μεγαλοφυούς σαλού Βίνσεντ Βαν Γκογκ.
Στο ημίφως, πρόσωπα σαν ζυμωμένα από νερό και λάσπη, πάνω στο τραπέζι, τρώνε πατάτες σαν να ’ναι αγιασμένες.
Σκαφτιάδες άλλης μια μέρας τους.
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου