Η δικαιολογία ως επιχείρημα...

Tης Μαριας Κατσουνακη

Χρειαζόταν η ομολογία του Γιώργου Παπακωνσταντίνου ότι δεν εμπιστευόταν το ΣΔΟΕ ή ο τρόπος που κινήθηκε ένας πρώην υπουργός Οικονομικών με τη λίστα Λαγκάρντ, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη για τη χώρα χρονική περίοδο, για να αντιληφθούμε πόσο απαξιωμένη είναι η κρατική μηχανή; 

Η προχθεσινή συνέντευξη του πρώην υπουργού στη ΝΕΤ, εκτός από τα όποια συμπεράσματα μπορεί να εξαγάγει κανείς για το φλέγον θέμα, είχε και μια δεύτερη ανάγνωση: το αθέσμιτο του κράτους. 

Ενα θεσμικό πρόσωπο, στην προσπάθειά του να εξηγήσει την πορεία μιας υπόθεσης, αποτυπώνει, συνειδητά ή ασυνείδητα, το μεγάλο πρόβλημα της χώρας: τον τρόπο που διοικείται. Και μάλιστα στα ρετιρέ της κρατικής μηχανής.

Το παράλογο μοιάζει ακλόνητο και πανίσχυρο· τα πρόσωπα, τραγικά και αστεία· οι χειρισμοί τους ακατανόητοι, από πρόθεση ή από αδυναμία. Οι διοικητές διοικούνται από έναν μηχανισμό που τους διοικεί. Και αντίστροφα: οι διοικούμενοι βλέπουν πρωτοβουλίες τους να ακυρώνονται από ανικανότητα, δυσπιστία, ιδιοτέλεια ή αδιαφορία των διοικούντων.

Εάν αυτός ο φαύλος κύκλος ομηρίας και συνενοχής δεν σπάσει, κανένα κυβερνητικό σχήμα δεν θα μπορέσει να είναι αποτελεσματικό. Κάθε κυβέρνηση θα έχει ουσιαστική αντιπολίτευση τον ίδιο τον κρατικό μηχανισμό, στον οποίο οφείλει να στηρίζεται για να ασκεί εξουσία.

Αντί, δε, ο εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης να αποτελεί προτεραιότητα των αρμοδίων, οι κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση υπήρξαν ανέκαθεν άτονες και μάλλον απρόθυμες, αν όχι εντελώς αρνητικές. 

Η διαπίστωση του προβλήματος (διαχρονικά επαναλαμβανόμενη) δεν οδηγούσε και στη λύση του. Το αντίθετο μάλιστα: πολιτικοί προϊστάμενοι παραδίδονται στον κρατικό μηχανισμό, εκχωρώντας δικαιώματα στα φέουδα που αναπτύσσονται, είτε για να προσποριστούν οφέλη είτε για να έχουν απλώς την ησυχία τους.

Το βολικό για όλους χάος εδραιώθηκε, συν τω χρόνω, ως τρόπος λειτουργίας. 

Για ποιον λόγο ένας υπουργός δεν θα παρέδιδε μια «καυτή» λίστα ή ένα σημαντικό έγγραφο ή μια καταγγελία στις καθ’ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες για να την ελέγξουν, να τη διασταυρώσουν, να την επεξεργαστούν; 

Τι σημαίνει ότι θεωρεί ανυπόληπτο το ΣΔΟΕ ή φοβάται τις διαρροές ή πιστεύει ότι κάποιοι ανώτεροι υπάλληλοι δεν θα κάνουν σωστά τη δουλειά τους; 

Σημαίνει ότι καθένας ασκεί την εξουσία κατά το δοκούν. 

Οτι δεν υπάρχει μια ενιαία γραμμή και αντίληψη για τους θεσμούς και τη λειτουργία τους. 

Οτι το παράπτωμα, η ευθύνη, η απολογία, η τιμωρία δεν βρίσκονται στη σωστή σειρά ή δεν ακολουθούν την αναμενόμενη διαδικασία. 

Κάπου σκοντάφτουν ή αναδιπλώνονται ή, απλώς, εξαερώνονται χωρίς να αφήνουν ίχνος. 

Σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον, οι έννοιες του θύτη και του θύματος παύουν να είναι σαφείς, η ενοχή διαχέεται με τρόπο εύκολο, γιατί η δικαιολογία ανάγεται σε επιχείρημα και η έλλειψη συνέπειας βαφτίζεται παγίδα. 

Χωρίς αξιόπιστο κρατικό μηχανισμό, κάθε χειρισμός θα μπορεί να αποδειχθεί εξίσου κακός ή καλός. Αναλόγως.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 

ΣΧΟΛΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ:

Έχω γράψει πολλές φορές ότι η στελέχωση των υπηρεσιών του κρατικού μηχανισμού ΣΑΦΩΣ και ΠΡΕΠΕΙ να γίνεται από τα εκάστοτε "δικά μας" παιδιά γιατί διαφορετικά, χωρίς εμπιστοσύνη, δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά το κράτος.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να τοποθετείται οποιοσδήποτε οπουδήποτε με μοναδικό κριτήριο την κομματική ταυτότητα.

Αρνούμαι να πιστέψω ότι δεν μπορούν να βρεθούν 100 -οποιαδήποτε- "δικά μας" παιδιά με -οποιαδήποτε- κομματική ταυτότητα τα οποία συγχρόνως να είναι τίμια, ηθικά, εργατικά, ικανά και με τα κατάλληλα προσόντα για κάθε θέση.

Απλά πρέπει η εκάστοτε κυβέρνηση να ψάξει να τα βρει και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο ή επιθυμητό...  δυστυχώς...